ΔΕΠΥ Ενηλικων

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) – διεθνώς Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) – είναι μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής ηλικίας, η οποία συνεχίζεται, κατά ένα σημαντικό ποσοστό, και στην ενήλικη ζωή. Εμφανίζεται στο 5-7% του  πληθυσμού και είναι συχνότερη στους άνδρες.

Η ΔΕΠΥ δεν περιορίζεται μόνο στα παιδιά. Ένα παιδί με ΔΕΠΥ σε ποσοστό έως 70% θα γίνει ένας ενήλικας με ΔΕΠΥ. Ωστόσο, παρόλο που οι ενήλικες με ΔΕΠΥ συχνά βιώνουν χαοτικό τρόπο ζωής, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επαγγελματική τους πορεία και στις διαπροσωπικές τους σχεσεις οι περισσότεροι παραμένουν αδιάγνωστοι ή χωρίς θεραπεία.

Η ΔΕΠΥ συνήθως συνοδεύεται από άλλες ψυχιατρικές διαταραχές (όπως  κατάθλιψη, διαταραχής άγχους, κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών). Έτσι οι ενήλικες με ΔΕΠΥ είναι πιο πιθανό να ζητήσουν ψυχιατρική βοήθεια για τη θεραπεία συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους  από ότι για την ίδια τη ΔΕΠΥ, και τότε συχνά τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ  εσφαλμένα θεωρούνται ως κατάθλιψη, άγχος κλπ. Η κακή συγκέντρωση, η αναβλητικότητα, οι συχνές μεταβολές της διάθεσης , τα νεύρα είναι συμπτώματα που υπάρχουν και στις δύο διαγνώσεις και κάνουν δύσκολο για τον ανυποψίαστο γιατρό να διαγνώσει τη ΔΕΠΥ. Η αδιάγνωστη και αθεράπευτη ΔΕΠΥ οδηγεί σε μείωση της λειτουργικότητας ακόμα και αν θεραπευτούν οι συννοσηρότητες – ποτέ δε θα έχεις πλήρη εξάλειψη των συμπτωμάτων αν δε θεραπεύσεις την κύρια διαταραχή.

Στην Ελλάδα ιδιαίτερα υπάρχει έλλειψη γνώσης και ενημέρωσης γύρω από τη συγκεκριμένη διάγνωση στους ενήλικες , κάτι που θεωρώ ότι είναι καθοριστικής σημασίας  για την αναποτελεσματική θεραπεία μιας μεγάλης ομάδας ασθενών.

Οι ασθενείς με ΔΕΠΥ χωρίζονται κατά κανόνα σε τρεις κύριες κατηγορίες, αυτούς που κατά κύριο λόγο έχουν έντονη την απροσεξία, αυτούς που έχουν έντονη παρορμητικότητα-υπερκινήτικότητα και τους ασθενής με μικτά συμπτώματα.

Η ΔΕΠΥ αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά. Ταυτόχρονα με το φάρμακο ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις όπως γνωστική – συμπεριφορική θεραπεία, συμβουλευτική ψυχοθεραπεία, ψυχοεκπαίδευση κα συμβάλλουν στο καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα.  Στην Ελλάδα διατίθενται δύο είδη φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ: η μεθυλοφαινιδάτη ( Concerta και Ritalin) και η ατομοξετίνη (Strattera), φάρμακα που επιδρούν στην διαβίβαση ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Βελτιώνουν τα πυρηνικά συμπτώματα της ΔΕΠΥ και βοηθούν σε άλλα δευτερογενή προβλήματα, όπως είναι η παρορμητικότητα, οι εκρήξεις θυμού, οι συναισθηματικές διακυμάνσεις. Αλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ως δεύτερης επιλογής θεραπεία είναι αντικαταθλιπτικά είναι η μοδαφινίλη (Modiodal),  η βουπροπιόνη (Wellbutrin), η βενλαφαξίνη και κάποια τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά.

Οι θετικές επιδράσεις και η ασφάλεια των φαρμάκων για ΔΕΠΥ έχουν τεκμηριωθεί από πολλές μελέτες σε παιδιά, ενώ πρόσφατες μελέτες δείχνουν παρόμοια αποτελέσματα και στους ενήλικες. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής είναι συνήθως ήπιες και παροδικές   (κεφαλαλγία, μειωμένη όρεξη, αίσθημα παλμών,  δυσκολία στον ύπνο). Συνήθως διαρκούν για μερικές ημέρες και δύναται να αποφευχθούν όταν ακολουθούνται οι οδηγίες των γιατρών.